چگونه نیترات آمونیوم باعث انفجار مرگبار در بیروت شد؟ - وبلاگ عینک آفتابی شیک

به گزارش وبلاگ عینک آفتابی شیک، انفجار مرگبار یکی از بنادر بیروت پایتخت لبنان، منجر به کشته و زخمی شدن افراد زیادی شد که طبق گفته کارشناسان این حادثه در پی انفجار انبار حاوی آمونیوم نیترات بوده است.

به گزارش خبرنگار فناوری وبلاگ عینک آفتابی شیک، انفجار در انبار بندر بیروت، باعث شد بیش از صد تن کشته و حدود چنج هزار تن زخمی شوند. در پی این انفجار و براساس فیلمهای مستند دود قرمز-قهوهای تمام آسمان اطراف را فراگرفته است که طبق گزارش الجزیره این انفجار بعلت منفجرشدن بیش از 2700 تن نیترات آمونیوم رخ داده است.

خاصیت انفجاری نیترات آمونیوم شناخته شده است و در حملات تروریستی متعددی ازجمله بمباران شهر اوکلاهما در سال 1995 مورد استفاده قرار گرفته است. به دلیل قدرت انفجاری نیترات آمونیوم، کشور ها و اتحادیه ها مقررات سختی درباره پردازش و ذخیره آن وضع کرده اند.

اما نیترات آمونیوم چیست و چرا خاصیت انفجاری دارد؟

آمونیوم نیترات یک ترکیب شیمیایی متشکل از عناصر نیتروژن، هیدروژن و اکسیژن است و معمولا در کشاورزی به عنوان کود استفاده می شود. گیاهان با تکیه به فتوسنتز ضمن استفاده از کلروفیل نور خورشید را به انرژی تبدیل می کنند.

نیتروژن یک عنصر اساسی برای این فرآیند است و آمونیوم نیترات در مقایسه با سایر کود های شیمیایی در تهیه مواد مغذی برای گیاهان بسیار مناسب است. این ماده همچنین یک ماده منفجره است و در سراسر جهان در معادن و عملیات ساختماتی که نیاز به تخریب است، استفاده می شود. در شرایط عادی، این ماده بسیار پایدار و پس از قرار دریافت در معرض آلاینده ها یا سوخت منفجر شده و زنجیره ای از واکنش ها را شروع می کند.

وقتی دما از 170 درجه فارنهایت بیشتر شود، آمونیوم نیترات شروع به تجزیه شدن می کند. اما با گرم شدن سریع یا انفجار، یک واکنش شیمیایی ممکن است رخ بدهد که آمونیوم نیترات را به گاز نیتروژن و اکسیژن و بخار آب تبدیل میکند. محصولات این واکنش بیخطر هستند و در جو حضور دارند، اما این فرآیند انرژی بسیار عظیمی آزاد می کند.

ایان رائه استاد دانشگاه ملبورن استرالیا توضیح می دهد: ایده ساخت هرگونه ماده منفجره ای است که از یک انرژی زیاد به انرژی کمتری برویم. انرژی که آزاد می شود قدرت انفجار را نشان می دهد.

این امر همچنین مسلتزم یک فضای محدود بدون از بین رفتن مواد است. مثلا سوختن آمونیوم نیترات در یک فضای باز احتمالا منجر به انفجار نخواهد شد. علاوه بر این، در یک انفجار همه آمونیوم نیترات منفجر نمی شود. بخشی از آن به آرامی تجزیه شده و گاز های سمی مانند نیتروژن دی اکسید را می سازند. دود قرمز-قهوهای انفجار بیروت نیز ناشی از همین گازهاست.

در فیلم های منتشر شده بعد از فوران آتش، می توانید بلافاصله موج شوک ناشی از انفجار را ببینید. رطوبت موجود در هوا به سرعت متراکم شده و یک کره سفید در اطراف منطقه انفجار تشکیل می شود. هنور مشخص نیست که چه چیز دیگری ممکن است در این انفجار مشتعل شده باشد، اما به گفته گاردین اطلاعات آن به زودی منتشر خواهد شد.

برنت کایزر، زیست شناس گیاهی در دانشگاه سیدنی می گوید: این ماده در شرایط کنترل شده و حجم اصلاح شده نگهداری می شود تا احتمال انفجار را به حداقل برساند. در استرالیا ذخیره و استفاده از نیترات آمونیوم کاملا کنترل می شود تا از وقوع این نوع انفجار جلوگیری شود.

انفجار تصادفی نیترات در سده گذشته منجر به حوادث متعددی شده است. در 2015، انفجار ناشی از 800 تن آمونیوم نیترات در بندر پکن باعث کشته شدن 173 نفر شد. انفجار 2300 تن آمونیوم نیترات در بندر تگزاس در سال 1947 بدترین حادثه صنعتی در تاریخ ایالات متحده آمریکا بود و جان 581 تن را گرفت.

گفته می شود دو انفجار بندر بیروت را لرزانده است. به نظر می رسد دومین انفجار نیز به علت آمونیوم نیترات اجرا شده و هنور مقیاس کامل این ویرانی در لبنان کاملا مشخص نیست.

دیوید کالدیکوت، مدرس ارشد پزشکی بالینی در دانشگاه ملی استرالیا گفت: این یک انفجار بسیار عظیم است و تعداد مرگ ومیر های گزارش شده احتمالاً بسیار بیشتر از موارد اعلام شده است.