چشم بشر برای نخستین بار به سیاهچاله بزرگ قلب کهکشان راه شیری روشن شد - وبلاگ عینک آفتابی شیک

به گزارش وبلاگ عینک آفتابی شیک، پس از سال ها تشخیص بر اساس محاسبات، خاتمه دقایقی پیش اعلام شد که تلسکوپ افق رویداد پیروز به مشاهده مستقیم سیاهچاله بزرگ و باورنکردنی مرکز کهکشان راه شیری شده است. موضوعی که دانشمندان آن را یک اکتشاف پیشگامانه می دانند.

کمان ای* (*Sagittarius A) سیاهچاله ای است که مدت ها دانشمندان حضور آن را در قلب راه شیری احساس می کردند. حالا تیم تلسکوپ افق رویداد پیروز شده است مرزهای رصد آن را پشت سر بگذارد و نخستین تصویر از آن را ثبت کند.

به گفته مقامات بنیاد ملی علوم آمریکا، در سال های گذشته بود که برای نخستین بار تصویری از یک سیاهچاله منتشر شد و الهام بخش دانشمندان شد تا مرزهای دنیا را بکاوند و امروز به علت کارهای بسیار زیاد در این زمینه، یک کشف شاخص دیگر اعلام می گردد. این کشف به وسیله 300 دانشمند از هشت تلسکوپ در سراسر دنیا ممکن شد و یادآور این است که در کنار هم چه کارهای بزرگی امکان پذیر می گردد.

بنیاد ملی علوم نقش بسیاری در پشتیبانی از برنامه های تلسکوپ افق رویداد داشت تا بتواند مرزهای دانش را پیش ببرد. به گفته دانشمندان، همواره انتظار داشتیم که در قلب راه شیری در صورت فلکی کمان یک ابرسیاهچاله قرار داشته باشد و دهه ها مطالعه و رصد نشان داد که یک جرم 4 میلیون برابر خورشید وجود دارد. تا کنون اما تصویر مستقیمی از این سیاهچاله نداشتیم و این اولین تصویر مستقیم از سیاهچاله مجذوب نماینده مرکزی راه شیری است.

اگرچه چون سیاهچاله کاملا تاریک است ما نمی توانیم خود آن را ببینیم اما گاز درخشان اطراف آن نشانه ای آشکار از وجود آن است: یک منطقه مرکزی تاریک (به نام سایه) که به وسیله یک ساختار حلقه-مانند روشن احاطه شده است. نمای نو نور خمیده شده به وسیله گرانش قدرتمند سیاهچاله ای را نشان می دهد که چهار میلیون برابر جرم خورشید ماست.

چون این سیاهچاله حدود 26 تا 27 هزار سال نوری از زمین فاصله دارد، مقدار آن در آسمان به مقدار یک دونات روی ماه به نظر می رسد. بنابراین برای تصویربرداری از آن، تیم ETH مجموعه قدرتمندی را ایجاد کرد که رصدخانه های رادیویی سراسر سیاره زمین را به هم پیوند داد تا یک تلسکوپ مجازی واحد به مقدار زمین را تشکیل دهد. این رصدخانه *Sgr A را طی چندین شب در سال 2017 مشاهده کرد و برای ساعت های متوالی (مشابه نوردهی طولانی در دوربین) داده ها را جمع آوری کرد.

تلسکوپ افق رویداد (Event Horizon Telescope) یا ای اچ تی (EHT) شبکه ای از هشت تلسکوپ رادیویی مستقر در شیلی، هاوایی، قطب جنوب و جاهای دیگر از سراسر دنیا است که عمدتا سیاهچاله ها را مطالعه می نماید. در سال 2019، این همکاری به طور مشابه نخستین تصویر از یک سیاهچاله را با رصد مسیه 87 (M87) ثبت و منتشر کرد.

آرایه میلی متری/زیرمیلی متری آتاکاما یا رصدخانه آلما (ALMA) و آزمایش رهیاب آتاکاما یا اپکس (APEX) رصدخانه جنوبی اروپا ازجمله کارزارهای رصدی هستند که در برنامه تلسکوپ افق رویداد شرکت دارند.

به گفته پژوهشگران اکنون می توانیم تفاوت های تصاویر ثبت شده از دو سیاهچاله کلان جرم را مطالعه کنیم تا به سرنخ های نو و ارزشمندی درباره عملکرد این فرآیند مهم دست یابیم.ما تصاویری از دو سیاهچاله داریم که یکی در حد بالایی و دیگری در حد پایینی بازه درنظر گرفته شده برای سیاهچاله های ابرپرجرم کیهان است، بنابراین می توانیم در آزمایش چگونگی رفتار گرانش در این محیط های شدید، بیش از همواره پیش برویم.

پیشرفت در EHT همچنان ادامه دارد. یک کارزار رصدی بزرگ در مارس 2022 (فروردین 1401) حتی شامل تلسکوپ های بیشتری نسبت به قبل بود. توسعه مداوم شبکه تلسکوپ های افق رویداد و به روزرسانی فناوری قابل توجه آن، به دانشمندان امکان می دهد که تصاویر حتی چشمگیرتر و بعلاوه فیلم هایی از سیاهچاله ها را در آینده نزدیک ثبت و منتشر نمایند.

عکس کاور: نخستین عکس واقعی از سیاهچاله مرکزی راه شیری

Credit: ESO/NSF

منابع: ESO, Space